Bạo Lực Tâm Lý Học Đường Là Gì

Bạo lực học đường là hành vi ngược đãi, đánh đập, bạo hành; làm tổn hại đến sức khỏe, thân thể; sỉ nhục, lăng mạ đến danh dự và nhân phẩm; tẩy chay, cô lập, ruồng rẫy và những hành động gây ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn học trong các cơ sở giáo dục.

Bạo lực nhen nhóm từ mâu thuẫn nhỏ

Bà Kristine Keane, nhân viên xã hội trường học tại Trường Tiểu học George Peabody ở San Francisco (Mỹ), đã chứng kiến hai học sinh lớp 5 liên tục gây gổ với nhau bằng cách lấy bút chì, lấn chiếm bàn học, phớt lờ nhau.

Các cuộc xung đột trở nên dai dẳng và hung hăng hơn. Vì vậy, bà Keane đã can thiệp bằng kỹ thuật “xin lỗi gấp đôi”.

Mỗi học sinh được hướng dẫn xem xét mọi thứ từ góc nhìn của người kia và sau đó xin lỗi vì điều mình đã làm trong cuộc xung đột.

“Cách này không tạo ra một tình bạn thân thiết, nhưng nó đã giải quyết và làm giảm tình trạng tranh chấp liên tục trong lớp học”, bà Keane nói.

Mặc dù tỷ lệ tội phạm không gây tử vong ở trường học đã giảm trong suốt thập kỷ qua, nhưng bạo lực học đường vẫn là vấn đề cấp bách đối với các phụ huynh. Số liệu thống kê về số vụ xả súng trong trường học tại Mỹ ngày càng tăng. Phần lớn vụ bạo lực học đường bắt đầu từ những vụ việc như những gì bà Keane mô tả.

Theo Tiến sĩ Catherine Bradshaw, Trưởng khoa Giáo dục và Phát triển con người tại Đại học Virginia, bạo lực học đường thường liên quan đến “những lời lăng mạ nhỏ nhặt, hằng ngày, có thể thực sự tích tụ” và khiến trẻ em cảm thấy như đang bị đe dọa. Nếu không được giải quyết đúng cách, những mâu thuẫn nhỏ có thể leo thang thành bắt nạt mà không cần súng, lời nói thù địch và đánh nhau. Tất cả đều có thể gây nguy hiểm cho sức khoẻ tinh thần và thể chất ngắn cũng như dài hạn của học sinh.

Trong bối cảnh này, các phụ huynh ngày càng lo lắng. Một cuộc khảo sát gần đây của công ty Gallup cho thấy, mối quan tâm của phụ huynh về sự an toàn thể chất của trẻ em khi đi học đang ở mức cao nhất trong hai thập kỷ. Tuy nhiên, nhiều bác sĩ và chuyên gia sức khỏe tâm thần tin rằng, chúng ta có thể ngăn bạo lực học đường bằng các chiến lược can thiệp: Giáo dục cảm xúc - xã hội (SEL).

Theo Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning (CASEL), một tổ chức tập trung vào việc khiến SEL trở thành một phần không thể thiếu của giáo dục, các công cụ và kỹ năng SEL có thể được chia thành năm nhóm: Nhận thức về bản thân, tự quản lý, nhận thức xã hội, kỹ năng quan hệ và ra quyết định có trách nhiệm.

Trong đó, tự nhận thức bao gồm việc trau dồi hiểu biết sâu sắc hơn về cảm xúc, mục tiêu, niềm tin, điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. Nhận ra mối liên hệ giữa suy nghĩ và hành động có thể giúp đưa ra quyết định sáng suốt hơn.

Trong khi đó, để hiểu được cảm xúc và hành động của mình, điều quan trọng là phải điều chỉnh chúng thông qua tự quản lý. Các cá nhân sẽ đạt được mục tiêu nhanh hơn bằng cách đánh giá hiệu suất của mình trong một số tình huống nhất định.

Những người có kỹ năng ra quyết định có trách nhiệm sẽ nghĩ về mục tiêu, yếu tố xã hội và sự tự hiểu của chính mình khi đưa ra những lựa chọn mang tính xây dựng. Điều này thúc đẩy sự hiểu biết về nguyên nhân và kết quả cũng như hậu quả của các hành động.

Với nhận thức xã hội, khả năng này giúp trẻ xây dựng và duy trì các mối quan hệ lành mạnh. Kỹ năng này bao gồm việc hiểu và đồng cảm với người khác. Trong đó, bao gồm những người có chủng tộc, giới tính, văn hóa, độ tuổi và tôn giáo khác nhau.

Cũng quan trọng đối với việc thiết lập mối quan hệ, chương trình SEL dạy trẻ cách hành động liên quan đến các chuẩn mực xã hội. Giao tiếp, hợp tác, lắng nghe, quản lý xung đột và hiểu cảm xúc là những thành phần chính.

Bà Aaliyah A. Samuel, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của CASEL cho biết, có rất nhiều cách để giải quyết những nhiệm vụ này. Một số trường đang tích hợp SEL vào lớp học, trong khi các chương trình khác diễn ra sau giờ học và vào cuối tuần.

Các chương trình SEL cung cấp nguồn tài nguyên lớp học kỹ thuật số, khuyến khích giáo viên và cố vấn trường học sử dụng từ viết tắt STEP: “Nói ra vấn đề; Nghĩ ra giải pháp; Khám phá kết quả; Chọn giải pháp”.

Một tổ chức khác, Preventing Long-term Anger and Aggression in Youth (PLAAY), đào tạo các cố vấn và giáo viên để truyền đạt kỹ năng SEL có khả năng làm giảm bạo lực, bao gồm cách nhận biết và ứng phó với cảm giác choáng ngợp.

Tiến sĩ Howard Stevenson, nhà tâm lý học lâm sàng và Giáo sư giáo dục tại Đại học Pennsylvania, đã phát triển PLAAY. Ông cho biết, phương pháp này sử dụng một từ viết tắt khác, CLCBE: Tính toán (nhận thấy cảm giác, thường là tức giận).

Cải thiện bầu không khí tại trường

Khi được đưa vào trường và thực hành tại nhà, SEL dường như làm giảm sự hung hăng, hành vi bạo lực của trẻ. Nhóm nghiên cứu của Tiến sĩ Bradshaw cũng phát hiện, các chương trình SEL cải thiện đáng kể bầu không khí chung của trường học.

“Những chiến lược này thực sự thay đổi bầu không khí. Thật tuyệt khi trở thành người bảo vệ, bảo vệ những đứa trẻ khác theo cách không hung hăng nhưng quyết đoán”, bà Bradshaw chia sẻ.

Trong khi đó, Tiến sĩ Samuel cho biết, việc khuyến khích học sinh học các kỹ năng giải quyết vấn đề và tự điều chỉnh cũng giúp các em hòa đồng với người khác. Đồng thời, giúp phát triển các mối quan hệ chất lượng cao hơn với bạn bè và nhà giáo dục.

“Một trong những điều nhất quán về các học sinh từng bạo lực ở trường là các em không có mối quan hệ hỗ trợ mạnh mẽ. Các em thậm chí không có một người lớn nào hỗ trợ trong trường học”, bà nói thêm.

Theo Tiến sĩ Stevenson, các chiến lược chánh niệm và chương trình của SEL hiệu quả trong việc làm tăng sự hòa hợp của học sinh ở trường. Chúng cũng có thể giúp chống lại nạn phân biệt chủng tộc, đặc biệt là khi tập trung vào sự đồng cảm.

Tiến sĩ Stevenson cho biết, những chiến lược SEL có thể trang bị cho các bé trai da đen khả năng đối phó với nạn phân biệt chủng tộc và những trải nghiệm đau thương mà tình trạng đó gây ra.

Do có nhiều loại chương trình và giáo trình, nên SEL sẽ không giống nhau ở mọi trường học. Tiến sĩ Samuel giải thích, chương trình sẽ cần được tiếp cận khác ở một trường nhỏ tại vùng nông thôn so với một trường có nhiều học sinh ở vùng ngoại ô. Độ tuổi phù hợp cũng rất quan trọng vì trẻ 5 tuổi và trẻ 18 tuổi có nhu cầu hoàn toàn khác nhau. Các chương trình SEL cũng phải đáp ứng về mặt văn hóa.

“Một số nguyên tắc cốt lõi này không phân biệt chủng tộc, dân tộc”, Tiến sĩ Samuel, một phụ nữ da màu và là người học ngôn ngữ chuyển từ Panama đến Olympia, Washington, giải thích. Mặt khác, các cộng đồng khác nhau có những chuẩn mực khác nhau và lực lượng giảng dạy chủ yếu là người da trắng cần phải có sự chú ý khi triển khai SEL với nhóm học sinh đa dạng.

“Bạn thấy điều này rất nhiều ở các trường chủ yếu là người da đen hoặc người Latinh, nơi đôi khi SEL được sử dụng như một công cụ để trẻ em im lặng và tuân thủ”, Tiến sĩ Sara Rimm-Kaufman, Giáo sư giáo dục tại Đại học Virginia cho biết.

Chúng ta đặc biệt cần cảnh giác với điều đó trong hệ thống trường học Mỹ - nơi hành vi của trẻ em da đen bị coi là đe dọa một cách bất công. Vấn đề không được cải thiện do tình trạng thiếu nhà tâm lý học da đen tại trường, ít nam giới da đen được tiếp cận với liệu pháp tư nhân và tỷ lệ học sinh/ nhà tâm lý học tại trường cao hơn nhiều ở một số tiểu bang so với những tiểu bang khác.

Một số gia đình lo ngại rằng, SEL mang đến một cách tiếp cận tự do. Tuy nhiên, các chuyên gia đều đồng ý rằng, SEL là điều mà những giáo viên tuyệt vời luôn làm, chỉ là không gọi tên như vậy. Tuy nhiên, thực tế của không phải tất cả những người chăm sóc đều có đủ nguồn lực để làm như vậy một cách hiệu quả.

Tiến sĩ Bradshaw đặt câu hỏi: “Ngay cả khi con bạn giỏi các kỹ năng SEL đó, thì việc chúng tương tác với những đứa trẻ khác có nhận thức xã hội, có kỹ năng tốt, những người ra quyết định có trách nhiệm không phải là điều tuyệt vời sao?”.

Câu trả lời, đối với hầu hết chúng ta, là có. Trong một cuộc khảo sát năm 2022 do Hội phụ huynh quốc gia thực hiện, 88% số người được hỏi cho biết cảm thấy thoải mái khi trẻ em học các kỹ năng xã hội như tôn trọng, hợp tác, kiên trì và đồng cảm ở trường. Ngay cả khi thuật ngữ “SEL” hiện đã được sử dụng rộng rãi, 76% vẫn ủng hộ nó.

Tiến sĩ Bradshaw cho biết, trong thời đại này, những thách thức về sức khỏe tâm thần ở trẻ em và thanh thiếu niên “sẽ cao hơn đáng kể”. Nếu chúng ta muốn có môi trường học đường an toàn thúc đẩy sự tiến bộ về mặt học thuật, thì cần bao gồm việc giảng dạy về mặt cảm xúc - xã hội.

Theo một nghiên cứu mới đây của Đảng Dân chủ Hàn Quốc, số vụ bạo lực học đường năm ngoái đã tăng đáng kể so với năm trước đó. Cụ thể, trong năm vừa qua, có tổng cộng 61.445 vụ bạo lực xảy ra tại các trường học từ cấp tiểu học đến trung học phổ thông. Con số này tăng 3.464 vụ so với năm 2022, cho thấy tình trạng bạo lực học đường ở Hàn Quốc đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, đòi hỏi các biện pháp mạnh mẽ để ngăn chặn và giải quyết.

Vào tháng 4 năm ngoái, Bộ Giáo dục Hàn Quốc đã đưa ra một giải pháp cụ thể nhằm giải quyết tình trạng này. Theo đó, kể từ năm 2026, các trường đại học sẽ bắt buộc phải xem xét hồ sơ kỷ luật của học sinh như một trong những tiêu chí quan trọng trong quá trình xét tuyển. Điều này đồng nghĩa với việc, cơ hội vào đại học của những học sinh từng có hành vi bạo lực học đường sẽ bị hạn chế đáng kể.

Tuy nhiên, ngay cả khi đã áp dụng biện pháp này, số vụ bạo lực được báo cáo vẫn tiếp tục tăng ở tất cả các cấp. Đặc biệt nghiêm trọng là tình hình bạo lực ở cấp 3, với hơn 12.000 vụ, tăng gần 13% so với năm trước.

Ở các trường tiểu học, số vụ bạo lực học đường cũng tăng mạnh, lên đến 19.805 trường hợp.

Theo số liệu mới nhất, tỉnh Gyeonggi là nơi xảy ra nhiều vụ bạo lực học đường nhất với 16.155 vụ. Tiếp theo là Seoul với 7.266 vụ và Nam Gyeongsang với 4.752 vụ.

Thêm vào đó, tình trạng bạo lực học đường còn có xu hướng tái diễn, với 2.338 vụ vào năm ngoái, tăng 2,5% so với năm 2020. Trong đó, Gwangju là “điểm nóng” với 151 vụ, cao hơn nhiều so với Gangwon (46 vụ) và Gyeonggi (42 vụ).

Ở các trường học Hàn Quốc, hình thức bạo lực phổ biến nhất là lạm dụng thể chất, chiếm hơn 13.500 vụ. Tiếp theo là bạo lực lời nói với hơn 11.000 vụ. Các hành vi như sàm sỡ, quấy rối tình dục cũng xảy ra khá nhiều (gần 3.700 vụ). Ngoài ra, còn có các hình thức bạo lực khác như bạo lực trên mạng, ép buộc làm việc gì đó, đe dọa lấy tiền, và bắt nạt bạn bè.

Bộ Giáo dục nước này đã quyết định tạm hoãn công bố kết quả khảo sát về bạo lực học đường năm 2023 với lý do để chuẩn bị các giải pháp hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, ông Jin sun-mee, đại diện của Đảng dân chủ, cho rằng biện pháp hiện tại của Bộ không mang lại kết quả đáng mong đợi trong việc giảm thiểu tình trạng bạo lực học đường.

“Chúng ta cần giải quyết tình trạng này theo từng TP và tỉnh bằng cách xem xét lại toàn bộ các biện pháp hiện đang có hiệu lực” - ông Jin đề xuất.